رخساره، محیط رسوبی، دیاژنز، تخلخل و تأثیر این عوامل بر کیفیت سنگ های مخزنی سازند آسماری در برش گچساران

سازند آسماری به سن الیگو میوسن، در جنوب غرب ایران شامل سنگ-های کربناته و در برخی مناطق ماسه سنگ و سنگ های تبخیری است که گاهی بر روی سازند جهرم و گاهی روی سازند شهبازان ولی در بیشتر مناطق بر روی سازند پابده و زیر سازند گچساران قرار گرفته است (مطیعی،1372). سازند آسماری از نظر چینه نگاری زیستی در خور تقسیم به آسماری زیرین، میانی و بالایی است. مطالعات انجام شده در برش سطح الارضی در سازند گچساران نشان می دهد که سازند آسماری شامل 7 رخساره رسوبی است که عبارتند از: 1 - مادستون دولومیتی. 2 - وکستون تا پکستون دارای میلیولید. 3 - وکستون تا پکستون دارای خرده اسکلتی. 4- گرینستون دارای خرده اسکلتی. 5- باندستون مرجانی. 6 - وکستون تا پکستون دارای جلبک قرمز. 7 - وکستون تا پکستون دارای فرامینیفر. این رخساره ها منجر به شناسایی 4 مجموعه رخساره ای a، b، c و dدر سازند آسماری گردید. مقایسه این مجموعه رخساره ها با کمربند های رخساره ای باکستون و پدلی(1989) نشان می دهد که محیط رسوبگذاری سازند آسماری در برش گچساران یک رمپ کربناته بوده است. مطالعات انجام شده بر روی این سازند نشان داده است که ویژگی های رسوب شناسی و فرایند های دیاژنتیکی (بویژه: سیمانی شدن، دولومیتی شدن، انحلال و تشکیل شکستگی ها) اثر مهمی بر روی کیفیت مخزن آن داشته اند و منجر به تفکیک سه محیط دیاژنزی دریایی، متئوریکی و دفنی در این سازند شده است. پدیده دولومیتی شدن فراوانترین و در عین حال مهمترین پدیده دیاژنزی است که بر کیفیت مخزن اثر مثبت گذاشته است. از انواع تخلخل های مشاهده شده در نمونه های مورد مطالعه می توان به تخلخل های اولیه نظیر بین دانه ای و درون دانه ای (درون اسکلتی) و تخلخل های ثانویه نظیر انواع حفره ای، قالبی، بین بلوری و شکستگی اشاره کرد که از میان آنها تخلخل-های ثانویه به خصوص نوع قالبی و از انواع اولیه تخلخل درون دانه ای فراوانترین انواع هستند. در سازند آسماری در برش مورد مطالعه بین تخلخل و تراوایی تقریباً ارتباط مستقیم وجود دار د به گونه ای که با افزایش مقدار تخلخل بر میزان تراوایی نیز افزوده می شود در نمونه ها بیشترین میزان تخلخل را در گرینستون های آسماری زیرین میتوان دید.